Vandaag de dag denken we bij de woorden "plastische chirurgie" meteen aan Hollywoodsterren en botoxingrepen. Het is echter een praktijk die al eeuwenlang bestaat. Zo bestaan er Indische geschriften van 600 voor Christus die bewijs leveren voor uitgevoerde neusreconstructies, alsook Chinese bronnen van 2000 jaar oud die aantonen dat er operaties op hazenlippen plaatsvonden.
In de 19e eeuw werden er langzaamaan ook meer experimenten uitgevoerd, voornamelijk in Duitsland en Frankrijk. Dat ging bijvoorbeeld om het transplanteren van stukken huid. De grootste opmars van de plastische chirurgie kwam echter pas tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen veel mensen hun verminkingen wilden herstellen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de bestaande technieken vervolgens nog verder ontwikkeld en verbeterd.
Eeuwenlang was plastische chirurgie een erg functionele oplossing voor mensen met verwondingen of bepaalde kwalen. Zo kon de gezichtsreconstructie van een verminkte soldaat bijvoorbeeld helpen met zijn reïntegratie in de maatschappij.
Sinds het einde van de 20e eeuw wordt de nadruk binnen het vak echter steeds vaker gelegd op de esthetische kant. Zo ontstond de bekende cosmetische chirurgie: de kant die in de media het vaakst wordt getoond. Het gaat daarbij om mensen die hun uiterlijk naar hun mening kunnen verbeteren. Denk maar aan borstvergrotingen en -verkleiningen, facelifts, liposucties en botoxbehandelingen.
Cosmetische chirurgie is tegenwoordig zelfs zo populair dat er wedstrijden voor bestaan. Zo voerde de Belgische winkelketen ZEB bijvoorbeeld een campagne met plastische chirurgie als hoofdprijs (een bon voor een operatie ter waarde van €5000). Een campagne die zo controversieel was dat ze werd stopgezet; het zou namelijk gaan om verboden reclame. Dit voorbeeld toont aan dat de cosmetische chirurgie, ondanks zijn populariteit, nog steeds een taboe is.
Zulke voorvallen zorgen er echter voor dat de functionaliteit en mogelijkheden van plastische chirurgie vaak worden vergeten. Het kan namelijk soelaas bieden aan mensen met geboorteafwijkingen of met kwalen die hun capaciteiten belemmeren. De soorten patiënten die bij plastische chirurgen terecht komen, zijn dan ook erg uiteenlopend.
Vanwege de verschillende gebieden en het uiteenlopende aantal patiënten binnen de plastische chirurgie, zijn de regels rond de betaling niet altijd even duidelijk. De kosten van plastische chirurgie kunnen echter hoog oplopen, dus hulp van de verzekering is wel altijd welkom. Deze komt meestal tussen wanneer het gaat om een reconstructieve of noodzakelijke ingreep (na een ongeval bijvoorbeeld). Belangrijk is ook om een gerenommeerde arts of ziekenhuis raad te plegen, aangezien wanpraktijken onder plastische chirurgen niet ongewoon zijn.